14 oktober 2008
Dr. C.A.M. van den Ende
KEMA heeft in 2004 de “Dutch innovation” prijs gewonnen in de categorie “Energie en Milieu” voor Blue Energy. Blue Energy was de door KEMA gekozen naam voor een haalbaarheid- en ontwikkelingsproject gestart in 2002 om energie te winnen uit het verschil tussen zoet en zoutwater. Hart van het project was, en is nog steeds, de speurtocht naar een goedkoop productieproces om op zeer grote schaal ionomeer membranen te produceren. Het principe van Blue Energy is reverse electrodialyse (RED). RED is het omgekeerde van het proces ED om met elektriciteit zoetwater te genereren uit brakwater. Het principe van energie uit zoutgradiënten is al lang bekend. Basis fysische principes zijn al beschreven door Jean-Antoine Nollet (F) eind 18de eeuw en de eerste Nederlandse Nobelprijs winnaar Van ‘t Hoff eind 19de eeuw. Dat er energie kan worden gewonnen met RED is al beschreven door R. Plattle in Nature (1954). In de tachtiger jaren van de vorige eeuw gedreven door de eerste oliecrisis zijn veel studies verricht in de VS en Israël. Sidney Loeb heeft nog in 1999 een gedetailleerde haalbaarheidstudie opgesteld voor een power plant bij de Dode Zee met zijn hoge zoutconcentratie. Rond de eeuwwisseling is in Noorwegen (Statkraft) de pressure retarded osmosis (PRO) variant opgepakt. PRO is het omgekeerde van RO (reverse osmose) de in de wereld meest gebruikte membraan methode om zoet water te produceren uit zeewater. Na KEMA zijn ook andere partijen begonnen aan onderzoek naar RED. In 2007 heeft WETSUS een patent verkregen op het principe van Blue Energy.In augustus 2008 heeft Deltares in opdracht van Rijkswaterstaat een studie gepubliceerd met als uitkomst dat de Nederlandse elektrische energievraag voor 5,2% maatschappelijk winbaar is uit de zoet-zoutgradiënt.