De mechanica van de levende cel

13 september 2016

Ir. K.K. Schakenraad (UL)

Bij het bestuderen van processen in en rond cellen hebben biologen altijd veel aandacht gehad voor scheikundige processen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de werking van medicijnen, het kopiëren van DNA of het uitwisselen van signaalstoffen tussen cellen. In de afgelopen decennia is het echter steeds duidelijker geworden dat ook natuurkunde een belangrijke rol speelt in de biologie. Vooral de mechanica, het deel van de natuurkunde dat zich bezighoudt met bewegingen en krachten, krijgt veel aandacht. Het kunnen uitoefenen van krachten op de omgeving is voor cellen bijvoorbeeld essentieel om te kunnen bewegen. Bovendien blijken cellen niet alleen met elkaar te communiceren via signaalstoffen, maar ook door krachten op elkaar uit te oefenen. In deze voordracht zal ik de rol van de mechanica in de levende cel bespreken vanuit het perspectief van een theoretisch natuurkundige, en illustreren aan de hand van twee voorbeelden. Eerst bekijken we hoe een cel zijn interne skelet gebruikt om krachten op zijn omgeving uit te oefenen, en daarna duiken we dieper de cel in, tot in de celkern, en bespreken we de mechanica van DNA-moleculen.