12 september 2000
Dr. ir. W. Hazeleger (Wageningen)
De oceanen zijn een essentieel onderdeel van het klimaatsysteem op aarde. De atmosfeer en oceaan wisselen continu warmte en impuls uit. Door de grote warmtecapaciteit van water en de grote inertie van de oceaancirculatie heeft de oceaan een “geheugen” voor klimaatvariaties. Daarom is kennis van de oceaancirculatie van groot belang om klimaatverandering goed te begrijpen. Desalniettemin weten we relatief weinig van de oceaancirculatie. Recente satelliettechnologie heeft meer inzicht geschapen over wat aan het zeeoppervlak gebeurt. Maar wat er onder het oppervlak afspeelt is veel minder goed bekend. In de voordracht zal eerst ingegaan worden op fysische oceanografie in het algemeen. Daarna zullen twee oceanografische fenomenen besproken worden die van grote invloed zijn op ons klimaat. Ten eerste is dat de El Niño Zuidelijke Oscillatie (ENZO) in de Stille Oceaan. Door dit klimaatfenomeen raakt het weer over de hele wereld ongeveer eens in de 4 jaar van slag. Het is een klimaatfenomeen waarbij zowel de atmosfeer als de oceaan een cruciale rol spelen. Ten tweede is dat de globale transportband. Dit is een wereldwijde oceaancirculatie waarmee zout en warmte over grote afstanden getransporteerd worden. De warme Golfstroom die zorgt voor het relatief milde klimaat in Nederland maakt deel uit van deze stroming. Variaties in deze stroming kunnen van grote invloed zijn op ons klimaat. Het KNMI verricht onderzoek naar ENZO en de transportband. Recente metingen die verricht zijn bij Zuid-Afrika en recente resultaten van computersimulaties zullen een en ander illustreren.
