10 november 2015
Prof. dr. W. de Laat (UMCU)
Elke minuscule celkern in ons lichaam bevat (uitgerold) ongeveer 2 meter aan DNA: ons genoom. Om deze onmogelijk te bevatten hoeveelheid anders te illustreren: als we al het DNA in ons hoofd achter elkaar zouden plakken vormt het een DNA-keten die 10,000 maal de afstand van de aarde tot de maan meet. Het genoom is het kookboek van het leven, de genen die in ons genoom verstopt zitten fungeren als de recepten van het leven: zij coderen de eiwitten die vorm en functie geven aan de cellen. Meer dan 95% van het genoom codeert echter niet voor eiwit en werd tot voor kort vaak weggezet als afval of ‘junk’ DNA. Echter, in dit ‘junk’ DNA blijken miljoenen waardevolle ‘genetische schakelaars’ te zitten: stukjes DNA die genen aan en uit kunnen zetten. Deze schakelaars zijn vaak de plekken in het genoom waar ziekte-veroorzakende genetische veranderingen gevonden worden, een bevestiging dat zij cruciaal zijn voor een gezond leven. De grote huidige uitdaging voor genoom-onderzoekers is om te snappen welke schakelaar welk gen aanstuurt. In deze lezing zal uitgelegd worden hoe de vouwing van het DNA hier een bepalende rol in speelt.
