Schimmels in het dagelijks leven

10 januari 2017

Dr. J. Dijksterhuis

Jan Dijksterhuis (CBS-KNAW Fungal Biodiversity Centre, Utrecht) is sinds 2001 als senior onderzoeker verbonden aan het Fungal Biodiversity Centre. Het CBS is één van de grootste en best gekarakteriseerde schimmelcollecties in de wereld. Er worden ongeveer 100.000 levende schimmelstammen bewaard, meestal bij heel lage temperatuur (vloeibare stikstof) of in gedroogde vorm (na vriesdrogen). Het schimmelrijk is als grote groep levende organismen minder bekend als de planten en de dieren, maar speelt op vele manieren een belangrijke rol in de natuur. De mens en de schimmel hebben een lange gemeenschappelijke geschiedenis. Schimmels bederven het voedsel, beschadigen huizen en veroorzaken allergie en soms ziekten. Ze kunnen gewassen ziek maken en zo de oorzaak van hongersnood zijn. Echter ze zijn ook belangrijk als voedselbron en voor de bereiding van wijn, brood en kaas. Eén schimmelstof, penicilline, heeft de kwaliteit van leven van de mens sterk beïnvloedt door de tot dan toe dodelijke infecties met bacteriën te genezen. Jan Dijksterhuis is betrokken bij het onderzoek naar voedselbederf en binnenhuisschimmels. In zijn presentatie “De mens en de schimmel, voedselbederf en binnenhuisschimmels” zal Jan Dijksterhuis het belang/de rol van schimmels in de natuur nader toelichten. Schimmels bederven het (plantaardig) voedsel en kunnen op deze manier schade veroorzaken aan ladingen. Schimmels zijn aanwezig in alle gedeelten van de productieketen, van levende plant tot bij de consument thuis. Niet alle schimmels bederven al het voedsel. Integendeel, vaak blijken zeer specifieke schimmels bij bepaalde voedselproducten te horen. Dit wordt veroorzaakt door de eigenschappen van voedselproducten en de methodes van preservatie die de mens heeft ontwikkeld. Als een schimmel in staat is de hordes die voedselproductie en preservatie vormen te overwinnen, dan is de beloning groot. Dit zijn prachtige voorwaarden voor de evolutie van interessante bederforganismen. Ditzelfde geldt voor de groei in huizen, bepaalde schimmels floreren in huis en hoe een schimmel omgaat met de luchtvochtigheid speelt daarbij een belangrijke rol.