Uitingen van emotie in Homo en Pan

10 oktober 2017

Dr. M.E Kret

In de beslissing of we een onbekende vertrouwen of niet, gaan we vaak af op onze intuïtie. Emoties spelen daarbij een cruciale rol. Aan iemands lichaamstaal, gezichtsexpressie, of slechts aan ‘de poppetjes in iemands ogen’, zien we onmiddelijk of een persoon goede intenties heeft of niet. De herkenning van emoties wordt vergemakkelijkt door het feit dat onze aandacht er onmiddelijk naar toe gaat en doordat expressies automatisch gespiegeld worden. Dit spiegelgedrag gebeurt op meerdere niveaus, varierend van lichaamshouding en gezichtsexpressie tot aan de pupil. Iemands pupil-grootte reflecteert meer dan veranderingen in licht, en vergroot tijdens opwinding, cognitieve uitdagingen en emoties. Andermans pupil-grootte wordt dan ook opgepikt door waarnemers wiens pupillen automatisch synchroniseren, waardoor vertrouwen ontstaat. Deze intrigerende processen zijn niet mens-eigen maar komen ook voor bij mensapen. Om de functie en de evolutie van verschillende vormen van nonverbale communicatie van emoties beter te begrijpen richt ik mij in deze voordracht niet enkel op de mens, maar onderzoek ik ook de aan ons verwante chimpansee en bonobo.